De klok rond gepassioneerd Interview met Elke Op de Beeck

De liefde voor klokwerk werd doorgegeven van vader op dochter, want Jozef Op de Beeck staat te boek als een begiftigd uurwerkmaker. “Toen hij 13 was, is hij bezeten geraakt door een kapotte wekker”, vertelt Elke. “Hij wou koste wat het kost uurwerkmaker worden en heeft zijn droom waargemaakt. Ik ben opgegroeid in een dagelijks bad van klokken en horloges. Op mijn 16de heb ik beseft dat klokken herstellen een heel uitdagende, rustgevende en aparte bezigheid is. Toch ben ik handelswetenschappen gaan studeren, met als specialisatie beleggingsleer. Ik maakte een eindwerk over beleggen in uurwerken en antiek, om na te gaan of je aan de hand van bepaalde parameters kan inschatten hoeveel objecten waard zijn en hoe de prijzen evolueren. Nadien heb ik in avondschool een cursus antiekhandelaar gevolgd en het vak geleerd van mijn vader. Mijn studies zijn altijd een goed plan B geweest. Zolang het mij bevalt, blijf ik klokken en uurwerken restaureren.”

Ik vrees van wel. Ik ben omringd door oude mannen. Ook de mensen waar wij mee samenwerken voor glas, email en restauraties van kastwerk, beoefenen uitstervende beroepen. Vroeger had je uurwerkmakers op elke hoek van de straat, nu moet je heel goed zijn in je specialisatie om te kunnen overleven. We zitten in een nichesegment, en bij gratie daarvan kunnen we doen wat we graag doen.

Maar het is niet makkelijk om er een jongere generatie warm voor te krijgen. Dat heeft deels te maken met het gegeven dat je er jaren in moet investeren voordat het rendeert. Je kan niet verwachten om aan dure dingen te werken en daar veel geld mee te verdienen, zonder eerst veel kapot te maken, met je kop tegen de muur te lopen en opnieuw te moeten beginnen. Zonder passie begin je daar niet aan.

Het typische gebruiksvoorwerp vandaag is een wegwerpitem, een consumptiegoed. Tijdens het werk draag ik zelf ook een smartwatch. Dat segment is geen concurrentie voor de luxehorlogerie waarmee je status verwerft. De echte horlogefreak heeft thuis meerdere exemplaren liggen. Afhankelijk van zijn stemming zal hij een ander dragen. Digitale horloges staan dus zeker niet in de weg van de mechanica. Meer zelfs, ze zorgen voor een boost bij jongere generaties. Op zich is dat niet slecht voor ons.

Een uurwerk is een klein doosje waar veel techniek insteekt. En de mechanica is niet dood, er worden nog altijd nieuwe dingen uitgevonden. Het valt me wel op dat liefhebbers van uurwerken doorgaans mannen zijn. De meeste damesuurwerken zijn eerder juwelen die toevallig ook de tijd aangeven. Als je wil beleggen, ga je beter op zoek naar herenuurwerken, met al hun techniek en verfijning.

Af en toe passeren er leuke dingen die je nog nooit in handen hebt gehad. Ik herinner me een Omega tafelklokje waar een heel beperkte serie van gemaakt is. Het is leuk om zoiets in levenden lijve te zien, want hoewel je zou denken dat je na twintig jaar alle uurwerken gezien hebt, lopen wij ook nog af en toe nieuwe dingen tegen het lijf.

Mijn favoriet is een klok waar je dwars doorheen kijkt: la mystérieuse de Robert Houdin. Het is eigenlijk een goocheltruc in een klok, waarbij je alleen de wijzers ziet in een glasplaat. Ik vind het fantastisch om uit te zoeken hoe zoiets werkt. We trachten om aan de argeloze bezoeker mee te geven dat er in ons museum meer te ontdekken valt dan louter een verzameling wijzerplaatjes. In mijn job kan ik me verdiepen in de techniek en kan ik puzzelen. Als dat uiteindelijk lukt, is dat heel fijn, zeker in onze moderne, jachtige wereld waar alles snel moet gaan.

Net zoals een bankier financiële oplossingen zoekt voor een persoon, zullen wij ook altijd de best mogelijke oplossing zoeken als iemand een uurwerk wil laten restaureren. Voor iemand met een bepaalde hoeveelheid geld, is het verleidelijk om te beleggen. Daarom is het goed dat er bij Dierickx Leys een neutrale persoon zit met kennis van zaken die tijd vrijmaakt om duidend te kaderen. In feite zou je het ambachtelijk bankieren kunnen noemen.

Ja en neen. Ofwel moet je je heel goed laten adviseren door iemand met kennis van zaken, ofwel moet het ook je passie worden en moet je er veel tijd aan besteden om te zoeken en koopjes te doen. Maar ik vind het wel een heel goede aanvullende belegging. Als je graag mooie uurwerken draagt of iets moois in je woonkamer wil, kan je objecten aankopen waarvan je relatief gerust kan zijn dat ze na een aantal jaar nog altijd een zekere waarde hebben. De antiekmarkt is stabiel, maar ook daar zitten highs and lows in. Op dit moment zitten we in een heel diepe low. Ik raad mensen wel altijd aan om mechanica aan te kopen en geen kwarts. Die voorwerpen zijn niet gemaakt om de eeuwen te trotseren, de mechanica is dat wel. Maar het belangrijkste is dat je iets koopt dat je zelf ongelofelijk bevalt en waarvan je, zelfs zonder garantie op een meerwaarde, kan genieten.