Bankrekeningen na een overlijden Kasteelpleinstreet Journal April 2017

Wanneer de bank op de hoogte wordt gebracht van een overlijden, is zij wettelijk verplicht over te gaan tot tijdelijke blokkering van alle rekeningen waarvan de overledene titularis of co-titularis is. Belangrijk om te vermelden is dat óók de rekeningen die op uitsluitende naam van de echtgenoot van de overledene staan, worden geblokkeerd. Doorlopende opdrachten op de geblokkeerde rekeningen worden (minstens tijdelijk) geschrapt en de volmachten komen te vervallen.
Als een echtpaar gehuwd was onder het stelsel van zuivere scheiding van goederen, kunnen de rekeningen die alleen op naam van de langstlevende echtgenoot stonden, versneld worden vrijgegeven zodra het huwelijksstelsel wordt aangetoond (bijvoorbeeld middels een brief van de notaris). Rekeningen die enkel op naam van de wettelijk of feitelijk samenwonende partner staan, worden niet geblokkeerd.

Elke bank is verplicht om aan de fiscus een overzicht te bezorgen van de tegoeden die de overledene en/of zijn echtgenoot aanhield op de datum van overlijden (00u00). Dierickx Leys Private Bank bezorgt een kopie van die fiscale kennisgeving aan de erfgenamen en aan de notaris (als de bank op de hoogte is welke notaris de nalatenschap afhandelt). Die fiscale kennisgeving door de bank staat los van de aangifte nalatenschap die binnen de vier maanden ingediend moet worden door de erfgenamen.

Op vertoon van de factuur kunnen vanuit een geblokkeerde rekening nog wel de volgende kosten worden betaald:
• begrafeniskosten;
• laatste medische kosten van de overledene (beperkt tot het laatste jaar);
• kosten van de laatste verblijfplaats, bijvoorbeeld facturen van water, gas, elektriciteit, brandverzekering, rusthuis en hypothecaire aflossingen (facturen met vervaldatum drie maanden voor tot zes maanden na het overlijden).
De langstlevende echtgenoot of de wettelijk samenwonende partner kan de bank bovendien vragen om een voorschot van maximum 5.000 euro aan hem uit te betalen. Het voorschot bedraagt maximum de helft van het positieve saldo op de geblokkeerde zicht- en spaarrekeningen met een absoluut maximum van 5.000 euro over alle banken heen.

Om de geblokkeerde rekeningen te kunnen vrijgeven, heeft de bank de volgende zaken nodig:
• attest of akte van erfopvolging;
• instructies voor verdeling van de tegoeden;
• eventueel een attest van borgstelling indien een van de erfgenamen buiten de Europese Economische Ruimte (EER) woont.
Het attest of de akte van erfopvolging wordt afgeleverd door de notaris of door de ontvanger van het lokale registratiekantoor. Dat document vermeldt wie de erfgenamen zijn en welk aandeel in de nalatenschap zij verkrijgen. De aflevering van dat attest neemt minstens 3 à 4 weken in beslag. De notaris zal de akte meestal rechtstreeks aan de banken toesturen. Als men niet met een notaris werkt, moeten de erfgenamen dat zelf aan de bank bezorgen.
Zodra het attest of de akte van erfopvolging werd ontvangen, zal Dierickx Leys Private Bank de erfgenamen en/of de notaris contacteren om verdere instructies te krijgen over de verdeling van de tegoeden. Het is immers zelden mogelijk om een effectenportefeuille exact gelijk te verdelen tussen de verschillende erfgenamen. Bovendien treffen erfgenamen soms onderling regelingen waarbij er afgeweken wordt van het attest van erfopvolging. 

Wanneer één van de erfgenamen buiten de EER woont, moet er een bijkomend attest bezorgd worden waaruit blijkt dat ofwel de erfbelasting werd betaald, ofwel dat er een borg werd gesteld en aanvaard. Dat attest moet aangevraagd worden bij de fiscus.